Διατροφική υποστήριξη παθόντων

Νεφρά

Νεφρά, είναι τα όργανα του πεπτικού μας συστήματος,  τα οποία διατηρούν τα υγρά του σώματος, τους ηλεκτρολύτες και τις οργανικές διαλυμένες ουσίες σε υγιή ισορροπία. Φιλτράρουν τα περισσότερα συστατικά του αίματος, εκτός από τα ερυθρά αιμοσφαίρια και τις πρωτεΐνες.

Ο σχηματισμός των ούρων αποτελείται από τρεις βασικές διαδικασίες: την σπειραματική διήθηση, την σωληναριακή έκκριση και την σωληναριακή επαναρρόφηση. Αρκετές ασθένειες μπορούν να επηρεάσουν αυτές τις λειτουργίες. Οι φλεγμονώδεις και εκφυλιστικές νόσοι μπορούν να περιλαμβάνουν τα μικρά αιμοφόρα αγγεία και τις μεμβράνες στα νεφρά. Οι μολύνσεις της ουροποιητικής οδού και οι πέτρες στα νεφρά, μπορούν να επηρεάσουν την κανονική αποστράγγιση, προκαλώντας περαιτέρω μόλυνση και βλάβη των ιστών. Διαταραχές του κυκλοφορικού συστήματος, όπως η υπέρταση, μπορεί να βλάψουν τις μικρές νεφρικές αρτηρίες.

Άλλες ασθένειες, όπως ο διαβήτης, η ουρική αρθρίτιδα και οι ανωμαλίες της ουροφόρου οδού, μπορούν να οδηγήσουν σε εξασθενημένη λειτουργία, μόλυνση, ή απόφραξη. Μερικές από τις πιο συνήθεις παθήσεις των νεφρών είναι οι ακόλουθες:

Νεφρωσικό σύνδρομο

Το νεφρωσικό σύνδρομο, προκαλείται όταν ένας τραυματισμός στη σπειραματική βασική μεμβράνη, προκαλεί αυξημένη διαπερατότητα σπειραμάτων, με αποτέλεσμα την απώλεια λευκωματίνης και άλλων πρωτεϊνών πλάσματος στα ούρα. Οι απώλειες πρωτεϊνών της ουρίας μεγαλύτερες από 3-3,5 γραμμάρια την ημέρα συνήθως υποδηλώνουν νεφρωσικό σύνδρομο.

Αν και η σύνθεση λευκωματίνης στο ήπαρ αυξάνεται στο νεφρωσικό σύνδρομο, δεν αρκεί να αντισταθμιστούν οι απώλειες στα ούρα. Η απώλεια αλβουμίνης οδηγεί σε οίδημα.

Τα χαμηλά επίπεδα λευκωματίνης ενεργοποιούν επίσης τη σύνθεση χοληστερόλης και λιποπρωτεϊνών στο ήπαρ, με αποτέλεσμα την υπερλιπιδαιμία. Ταυτόχρονα, ο ηπατικός καταβολισμός των λιποπρωτεϊνών ορού μειώνεται και η έκκριση της HDL στα ούρα αυξάνεται. Αυτές οι ανωμαλίες των λιπιδίων μπορούν να επιδεινωθούν με φάρμακα που χρησιμοποιούνται συχνά για τη θεραπεία νεφρωσικού συνδρόμου, όπως στεροειδή, διουρητικά και αντι-υπερτασικούς παράγοντες.

Οξεία νεφρική ανεπάρκεια

Η οξεία νεφρική ανεπάρκεια, που εκδηλώνεται με ολιγουρία ή ανουρία, εμφανίζεται συνήθως ξαφνικά και είναι συχνά αναστρέψιμη. Σηματοδοτείται από τη μείωση του ρυθμού σπειραματικής διήθησης και από την τροποποίηση της ικανότητας των νεφρών να εκκρίνουν μεταβολικά απόβλητα.

Οι αιτίες της μπορεί να είναι προνεφρικές, ενδογενείς και μετεγχειρητικές. Τα αίτια περιλαμβάνουν σοβαρή αφυδάτωση και κυκλοφοριακή κατάρρευση. Αιτίες εγγενείς στο νεφρό περιλαμβάνουν οξεία σωληνωτή νέκρωση, νεφροτοξικότητα, αγγειακές διαταραχές και οξεία σπειραματονεφρίτιδα. Οι αποφρακτικές αιτίες περιλαμβάνουν την καλοήθη υπερτροφία του προστάτη και τον καρκίνο της ουροδόχου κύστης ή του προστάτη.

Η πιο συνηθισμένη μορφή ενδογενούς νεφρικής νόσου είναι η οξεία σωληναριακή νέκρωση, που αντιπροσωπεύει περίπου το 75% των περιπτώσεων. Η οξεία σωληναριακή νέκρωση μπορεί να οφείλεται σε μετατραυματικό ή χειρουργικό σοκ ή σε τοξικές επιδράσεις φαρμάκων, μετάλλων ή οργανικών ενώσεων.

Οι στρατηγικές διατροφής στην οξεία σωληναριακή νέκρωση ποικίλουν ανάλογα με το στάδιο της. Κατά τη διάρκεια της πρώτης φάσης, ολιγουρία, παράγονται λιγότερα από 400 χιλιοστόλιτρα ούρων ανά ημέρα. Αυτή η φάση διαρκεί συνήθως μία έως τρεις εβδομάδες. Τα σημεία και τα συμπτώματα περιλαμβάνουν ναυτία, έμετο, υπερφόρτωση υγρών και αύξηση των επιπέδων BUN, κρεατινίνης, φωσφόρου και καλίου. Η αιμοκάθαρση μπορεί να χρειαστεί κατά τη διάρκεια αυτού του σταδίου για τη μείωση της οξέωσης, της υπερκαλεμίας και της ορθής ουραιμίας.

Χρόνια νεφρική ανεπάρκεια

Περίπου το 90% των περιπτώσεων νεφροπάθειας τελικού σταδίου οφείλονται σε σακχαρώδη διαβήτη, σπειραματονεφρίτιδα ή υπέρταση. Η νεφρική ανεπάρκεια προκαλεί ανισορροπίες υγρών και ηλεκτρολυτών, συσσώρευση αζωτούχων αποβλήτων και μειωμένη ικανότητα παραγωγής νεφρικών ορμονών. Οι δύο επιλογές θεραπείας είναι η μεταμόσχευση ή η αιμοκάθαρση.

Ασθενείς με αιμοκάθαρση

Η αιμοκάθαρση αλλάζει τις διατροφικές ανάγκες. Οι ασθενείς που υποβάλλονται σε τυπική αιμοκάθαρση, που περιλαμβάνει περίπου τρεις θεραπείες την εβδομάδα, πρέπει να ακολουθήσουν διατροφή περιορισμένη σε πρωτεΐνη, νάτριο, κάλιο, φώσφορο και υγρό. Ασθενείς με συνεχή περιτοναϊκή κάθαρση, μπορεί να είναι πιο φιλελεύθεροι όσον αφορά την πρόσληψη πρωτεϊνών, νατρίου, καλίου και υγρών.

Πέτρες στα νεφρά

Οι πέτρες συνήθως προέρχονται από την κρυσταλλοποίηση του ασβεστίου και το οξαλικό ασβέστιο, μέρος πολλών φυτικών τροφών. Μερικοί άνθρωποι έχουν την τάση να χάνουν υπερβολικές ποσότητες ασβεστίου ή οξαλικού ασβεστίου μέσω των νεφρών τους και έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα σχηματισμού πέτρας.

Η διατροφική παιδεία είναι απαραίτητη την πρόληψη των λίθων και μπορεί να συμβάλει στην πρόληψη των υποτροπών, γεγονός σημαντικό δεδομένου ότι το 30-50% των ανθρώπων που διαγνώστηκαν με νεφρική πέτρα έχουν υποτροπή εντός πέντε ετών.

Για όλες τις προαναφερόμενες παθήσεις, ακολουθούμε διαφορετικά διατροφικά σχήματα, ανάλογα με τις ανάγκες της κάθε πάθησης και την κλινική εικόνα του ασθενούς. Στο Επιστημονικό Διαιτολογικό Κέντρο ‘Σώμα Υγιές’, υπάρχει η κατάλληλη τεχνογνωσία για την παροχή της κατάλληλης κλινικής διατροφής στο άτομο, σε συνεργασία με τον νεφρολόγο του και συμβουλευόμενοι τις τελευταίες αιματολογικές εξετάσεις του ατόμου.

Η κύρια διαδικασία που ακολουθεί το Επιστημονικό Διαιτολογικό Κέντρο «Σώμα Υγιές», για τα άτομα με παθήσεις των νεφρών που μας επισκέπτονται, είναι η εξής: