Καφεΐνη

Σύμμαχος ή εχθρός της υγείας μας;

image kafeinh kai h leitourgia ths ston anthrwpino organismo

Είναι ένα από τα πιο μελετημένα συστατικά τροφίμων. Πολλοί από εμάς απολαμβάνουμε καθημερινά, ένα ζεστό φλιτζάνι καφέ, ένα παγωμένο αναψυκτικό, ένα φλιτζάνι τσάι ή ένα ενεργειακό ρόφημα. Το κοινό συστατικό όλων αυτών των ροφημάτων; η καφεΐνη.
Παρότι εξαιρετικά μελετημένη, η καφεΐνη αποτελεί τρόφιμο που δημιουργεί πολλές παρεξηγήσεις σχετικά με την ασφαλή κατανάλωση της. Πολλές οι ερωτήσεις σχετικά με την καφεΐνη, τη χρήση της σε τρόφιμα και ποτά καθώς και την επίδρασή της στην υγεία μας.

Τροφές που περιέχουν καφεΐνη:

Αν θέλετε να απέχετε από την καφεΐνη , είτε απλά θέλετε να την προσλαμβάνετε στο σωστό χρόνο για να εξασφαλίσετε έναν καλό ύπνο, είναι χρήσιμο να μάθετε ποια τρόφιμα περιέχουν αυτό το διεγερτικό συστατικό. Ενώ ορισμένες πηγές της είναι προφανείς, άλλες μπορεί να σας εκπλήξουν. Ο καφές και το μαύρο τσάι κυριαρχούν υπέρτατα ως κύριες πηγές καφεΐνης. Η ποσότητα ποικίλλει ανάλογα με το μέγεθος της κούπας και το πόσο ισχυρό είναι το παρασκεύασμα που φτιάχνετε. Μερικοί άνθρωποι εκπλήσσονται στην είδηση, ότι το πράσινο και το λευκό τσάι περιέχουν επίσης καφεΐνη, αν και συνήθως σε μια μικρότερη ποσότητα σε σύγκριση με το μαύρο τσάι. Μια άλλη πιθανή έκπληξη είναι το γεγονός ότι ο καφές χωρίς καφεΐνη, δεν περιέχει καφεΐνη. Το κακάο περιέχει φυσικά καφεΐνη, επομένως όλα τα τρόφιμα με σοκολάτα - υποθέτοντας ότι είναι φτιαγμένα με κακάο, αποτελούν πηγή αυτού του προαναφερόμενου συστατικού. Κατά κανόνα, όσο πιο σκούρα είναι η σοκολάτα, τόσο περισσότερη καφεΐνη περιέχει. Οι γλυκές σπεσιαλιτέ όπως τα μπισκότα, τα φουντούκια και τα μπισκότα σοκολάτας, η πουτίγκα και η μους περιέχουν ποικίλες ποσότητες καφεΐνης, ανάλογα με την περιεκτικότητα τους σε κακάο. Το παγωτό με σοκολάτα και το γιαούρτι, περιέχουν συνήθως καφεΐνη, η οποία ενισχύεται αν προσθέσετε κάποιο σιρόπι σοκολάτας ή φουντούκια. Γενικά, τα γαλακτοκομικά προϊόντα με γεύση καφέ , περιέχουν περισσότερη καφεΐνη από τα άλλα προϊόντα με γεύση σοκολάτας. Ορισμένα τρόφιμα χρησιμοποιούν την περιεκτικότητα σε καφεΐνη ως εργαλείο μάρκετινγκ. Οι γραμμές ενέργειας και "δύναμης" είναι δημοφιλή παραδείγματα. Άλλα προϊόντα που ανήκουν σε εμπλουτισμένες με καφεΐνη ποικιλίες, είναι οι ηλιόσποροι, οι καρποί με κέλυφος, οι κατεψυγμένες βάφλες, τα τσιπς και τα διάφορα σνακ.

Η θρεπτική αξία της καφεΐνης

Ενώ οι κόκκοι καφέ δεν είναι τροφή πλούσια σε θρεπτικά συστατικά, παρέχουν μικρές ποσότητες ορυκτών και βιταμινών. Ένα φλιτζάνι από αλεσμένους κόκκους καφέ σας δίνει 5 χιλιοστόγραμμα ασβεστίου, 7 χιλιοστόγραμμα μαγνησίου, 7 χιλιοστόγραμμα φωσφόρου, 116 χιλιοστόγραμμα κάλιο και 0,5 χιλιοστόγραμμα ψευδαργύρου. Περιέχει επίσης ιχνοστοιχεία βιταμίνης Β-6, θειαμίνης, ριβοφλαβίνης, νιασίνης και φιλικού. Επίσης, οι κόκκοι καφέ είναι φυσικά πυκνοί σε αντιοξειδωτικά όπως χλωρογενικό οξύ. Το ψήσιμο και η επεξεργασία κόκκων καφέ, όμως, μειώνει την περιεκτικότητα σε αντιοξειδωτικά.

Θετικές επιπτώσεις της καθημερινής κατανάλωσης καφεΐνης

Η καφεΐνη είναι ένα κεντρικό νευρικό διεγερτικό και μπορεί να έχει κάποιες θετικές επιδράσεις στο ανθρώπινο σώμα. Η καφεΐνη σε χαμηλές δόσεις πιστεύεται ότι σχετίζεται με τη βελτίωση των επιδόσεων στον αθλητισμό, την αυξημένη εγρήγορση και τη μείωση της κούρασης που μπορεί να αυξήσει τη διάθεση ενός ατόμου. Ο καφές και το τσάι περιέχουν επίσης μερικά αντιοξειδωτικά που έχουν θετικές επιδράσεις στην υγεία της καρδιάς. Επίσης, έχει συνδεθεί με χαμηλότερο κίνδυνο εμφάνισης της ασθένειας Parkinson και χολόλιθων. Μπορεί να ενισχύσει προσωρινά το μεταβολισμό, καθιστώντας το ως ένα δημοφιλές συστατικό σε συμπληρώματα απώλειας βάρους, καθώς ο πρωινός καφές μπορεί να σας βοηθήσει να επιταχύνετε το μεταβολισμό σας και να κάψετε το λίπος. Μελέτες έχουν δείξει πως όσοι έλαβαν σταθερά την καφεΐνη, είδαν βελτιωμένες μεταβολικές διεργασίες και έχασαν λίπος πιο γρήγορα, σε σύγκριση με εκείνα τα άτομα που δεν κατανάλωναν καθόλου καφέ. Ακόμη, το συστατικό μεθυλξανθίνη, που βρίσκεται στην καφεΐνη, διεγείρει επίπεδα παραγωγής σεροτονίνης στον εγκέφαλό μας. Η σεροτονίνη μπορεί να ενισχύσει την εγκεφαλική δύναμη και να βελτιώσει τη μάθηση, την ανάκληση μνήμης και την εγρήγορση. Εκτός από την αύξηση των επιπέδων σεροτονίνης, η κατανάλωση καφεΐνης μπορεί επίσης να τονώσει την παραγωγή ντοπαμίνης, δηλαδή, της «χαρούμενης ορμόνης». Μελέτες που πραγματοποιήθηκαν κατέδειξαν, ότι η κατανάλωση καφεΐνης, μείωσε τον κίνδυνο κλινικής κατάθλιψης στις γυναίκες έως και 10%. Είναι καλό να γνωρίζουμε, λοιπόν, ότι κάτι που οι περισσότεροι από εμάς καταναλώνουμε σε καθημερινή βάση βοηθάει πραγματικά να παραμείνουμε θετικοί!

image thetikes kai arnhtikes epiptwseis ths kafeinhs1
image thetikes kai arnhtikes epiptwseis ths kafeinhs2

Αρνητικές επιπτώσεις της καθημερινής κατανάλωσης καφεΐνης

Η καφεΐνη θεωρείται το πιο συχνά χρησιμοποιούμενο ψυχοδραστικό φάρμακο στον κόσμο. Εκτιμάται ότι περίπου το 80% του παγκόσμιου πληθυσμού καταναλώνει καθημερινά καφεΐνη. Οι πιο συνηθισμένες πηγές καφεΐνης είναι ο καφές, το τσάι και η σοκολάτα. Εδώ είναι μερικά από τα κύρια μειονεκτήματα της καφεΐνης:
1) Είναι εξαιρετικά εθιστική.
Όπως και άλλα φάρμακα, η καφεΐνη προκαλεί χημικό εθισμό στον εγκέφαλο. Η διακοπή του καφέ ή του τσαγιού μπορεί να δημιουργήσει συμπτώματα στέρησης - πονοκεφάλους, υπνηλία, ευερεθιστότητα, άγχος - ενώ η χημεία του εγκεφάλου αναπροσαρμόζεται.
2) Αυξάνει τα επίπεδα άγχους.
Το να πίνετε τέσσερα ή πέντε φλιτζάνια καφέ την ημέρα, κάνει το σώμα να δρα σαν να είναι υπό συνεχή πίεση. Σε συνδυασμό με πρόσθετες εργασιακές πιέσεις, μπορεί να αυξήσει σημαντικά την αρτηριακή πίεση, οδηγώντας σε αυξημένο κίνδυνο μακροχρόνιας καρδιακής νόσου.
3) Επιταχύνει τη γήρανση και τις ρυτίδες.
Η καφεΐνη συμβάλλει στη μείωση της παραγωγής ορμονών που παράγονται σε αφθονία κατά τη διάρκεια της νεανικής ηλικίας - DHEA, μελατονίνη και άλλα - που επιταχύνει τη διαδικασία γήρανσης. Επειδή η καφεΐνη αφυδατώνει το σώμα, το δέρμα χάνει νερό από τα κύτταρα, προκαλώντας ρυτίδες και χαλάρωση.
4) Διαταράσσει τα κανονικά μοτίβα ύπνου.
Επειδή είναι ένα διεγερτικό, η καφεΐνη μας κρατά ξύπνιους περισσότερο, μειώνοντας έτσι το ποσό και την ποιότητα του ύπνου κάθε βράδυ, γεγονός που επηρεάζει το επίπεδο επαγρύπνησης την επόμενη μέρα και τη γενική κατάσταση της υγείας μας.
5) Επιταχύνει την απώλεια οστού.
Η καφεΐνη προκαλεί την ουρική έκκριση ασβεστίου, μαγνησίου, καλίου, σιδήρου και ιχνοστοιχείων, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε οστεοπόρωση. Ορισμένες γυναίκες είναι πιο πιθανό να επηρεαστούν από την καφεΐνη από άλλες, λόγω γενετικών παραγόντων. Ωστόσο, φαίνεται συνετό να συστήσουμε σε όλες τις μεγαλύτερες γυναίκες να έχουν επαρκές διαιτητικό ασβέστιο και να περιορίσουν την πρόσληψη καφεΐνης, σε όχι περισσότερο από 300 χιλιοστόγραμμα ημερησίως.

Συμπέρασμα

Έτσι, λοιπόν, ισχύει κι εδώ το αρχαίο ρητό «παν μέτρον άριστον», καταναλώστε προϊόντα τα οποία περιέχουν καφεΐνη, σε μικρές ποσότητες, προκειμένου να αποκομίσετε με αυτό τον τρόπο τα οφέλη από το συγκεκριμένο συστατικό, αποφεύγοντας έτσι, τους κινδύνους για την υγεία σας. Συνιστούμε την κατανάλωση μέχρι 3 ποτηριών κάποιου ροφήματος με καφεΐνη ημερησίως.